ترخیص کالا

 

ترخیص کالا ، فرآیند گرفتن مجوز ورود یا صدور یک کالا از گمرک کشور است. به عبارتی دیگر ترخیص کالا، انجام کلیه اموری است که نیاز است تا یک کالا از مبادی رسمی اجازه ورود یا خروج داشته باشد و در اختیار صاحب کالا یا خریدار کالا قرار گیرد. این فرآیند، موجب کنترل ورود و خروج ارز و کنترل قاچاق کالا می‌شود. ترخیص کالا از گمرک یک امر تخصصی است و با توجه به قوانین گمرک و آیین نامه‌های اجرایی که مدام در حال تغییر هستند، اگر بازرگان و یا ترخیص کار اطلاعات کافی و به‌روز نداشته باشد، متحمل خسارات سنگین و گاهی اوقات جبران ناپذیر خواهد شد.هنگامی که بازرگان، کالایی را برای صادرات و یا واردات به گمرک وارد می­‌کند، به منظور اخذ مجوز ورود یا صدور کالا، باید مراحل خاص آن را طی کند. با توجه به پیچیدگی فرآیند ترخیص کالا، توصیه می‌شود از یک ترخیص کار با تجربه کمک بگیرید. ترخیص کار به شخص حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که با داشتن مجوز رسمی، به نمایندگی از صاحب کالا و در قبال قراردادی کتبی و یا شفاهی، اقدام به ترخیص کالا از گمرکات کشور می‌نماید. در حقیقت ترخیص کار، نماینده یا وکیل صاحب کالا در حوزه ترخیص کالا از گمرک است. به ترخیص کار «حق العمل کار» گمرک نیز می‌گویند.

فرآیند ترخیص کالا طی مراحلی از جمله تکمیل اسناد، اظهار کالا در سامانه گمرک، ارزیابی کالا، اخذ مجوزهای مربوطه، تایید کارشناس، پرداخت هزینه‌های گمرک، بارگیری و استریپ کالا و محاسبه وجوه (سود بازرگانی، مالیات، حقوق گمرکی، تسهیلات دولت به وارد کننده یا صادر کننده و…) انجام می­‌شود.

ترخیص کالا

بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید :  تعرفه های جدید حمل و نقل کانتینری در امارات

مراحل ترخیص کالا 

ترخیص کالا شامل مراحل مختلفی است که برای ورود یا صدور کالا ممکن است این مراحل تغییر کند. در این قسمت به طور کلی این مراحل را بیان می­‌کنیم؛ به منظور اطلاع از جزئیات دقیق­تر می‌­توانید از کارشناسان با تجربه ما در IGM کمک بگیرید.

مراحل ترخیص کالا شامل تهیه و تکمیل اسناد ذیل است:

1. دریافت ترخیصیه و قبض انبار
2. دور اظهاری از طریق سیستم EPL
3. پرینت اظهارنامه (دریافت کوتاژ و تعیین مسیر)
4. ارزیابی کالا
5. اخذ مجوزهای لازم مثل استاندارد، آزمایشگاه و…
6. کارشناسی کالا توسط کارشناسان مجازی گمرک
7. صندوق و پرداخت هزینه‌ها
8. دریافت مجوز بارگیری و تسویه انبارداری
9. اعلام بار و ارسال کالا به درب خروج گمرک
10. خروج کالا از گمرک به انبار استریپ یا انبار صاحب کالا

 

حساسیت­‌ها و پیچیدگی­‌های ترخیص کالا

ترخیص کالا از گمرک روند پیچیده‌ای است و نیازمند اطلاعات لازم و به روز است. این مهم نیازمند اطلاعات دقیق از قوانین گمرک است، قوانینی که با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و تحریم‌ها مدام در حال تغییر هستند.

با توجه به ورود یا صدور کالا، مراحل ترخیص کالا و تشریفات گمرکی متفاوت بوده و اسناد مورد نیاز برای هر کدام متفاوت است.

ترخیص کالا

بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید :  راهنمای صادرات محصولات کشاورزی

 

مجوزهای مربوط به ترخیص کالای وارداتی

هنگام واردات کالا ، همه کالاها و تعرفه‌های مربوط به آن‌ها گروه بندی شده‌اند که این گروه‌ها در حال حاضر به گروه کالایی ۱ و ۲ و ۴ اطلاق می‌شوند.

اخذ مجوزات لازم برای کالاهای وارداتی متفاوت است. همچنین واردات بسیاری از محصولات نیازمند اخذ مجوز از برخی ارگان‌های دولتی است؛ مثلا جهت واردات جو دامی نیازمند اخذ مجوز از وزارت صنعت و معدن و تجارت، دفتر تخصیص ارز و دامپزشکی ایران است.

انواع کالاهای وارداتی

 

کالاهای مجاز وارداتی: برای واردات این نوع کالا، به اخذ مجوز نیاز نیست.

کالاهای مشروط وارداتی: واردات این نوع کالا نیازمند اخذ مجوز است.

کالاهای ممنوع وارداتی: واردات این نوع کالا ممنوع است.

مجوزهای مربوط به ترخیص کالای صادراتی

هنگام صادرات کالا، کالاها به سه گروه مختلف مجاز صادراتی، مشروط صادراتی و ممنوع صادراتی تقسیم می‌شوند. جهت ترخیص کالا، اخذ مجوزات لازم برای هر گروه از کالاهای صادراتی متفاوت است. همچنین صادرات برخی از محصولات نیازمند اخذ مجوز از برخی ارگان‌های دولتی است؛ مثلا جهت صادرات فلز قراضه نیازمند اخذ مجوز از سازمان انرژی اتمی ایران است.

تعیین انواع مسیر

در فرآیند ترخیص کالاهای وارداتی، کنترل­‌هایی توسط کارشناسان گمرک صورت می‌­پذیرد که طبق قوانین گمرک در سه مسیر سبز، زرد و قرمز قرار می­‌‍گیرد.

در تعیین مسیرهای گمرک، عواملی که اظهارنامه را در مسیرهای مختلف قرار می‌­دهند شامل موارد زیر هستند:

• تعرفه کالا یا همان hs code
• وضعیت کالا (نو یا مستعمل بودن کالا)
• تولیدی بودن یا بازرگانی بودن
• سابقه داشتن در واردات
• فعال اقتصادی بودن
• وضعیت مالیاتی

 

ترخیص کالا

بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید :  صادرات مواد غذایی – صفر تا صد

 

مسیر سبز

اسنادی که در مسیر سبز قرار می‌گیرند به صورت اجمالی بررسی می‌شوند. اظهارنامه‌هایی که در این مسیر قرار می‌گیرند، کمترین ریسک واردات را دارند و بدون ارزیابی اسنادی یا فیزیکی ترخیص می­‌شوند. معمولا کالاهایی که مشمول استاندارد اجباری نیستند در این مسیر قرار می­‌گیرند.

ارزیابی و کارشناسی اسناد در مسیر سبز به صورت مستقیم و یکجا در درب خروج گمرک انجام می‌شود.

معمولا در پروسه واردات، کار ترخیص اظهارنامه­‌های سطح یک، طی یک ساعت انجام می‌شود.

عوامل موثری که اظهار نامه را در مسیر سبز  قرار می­‌دهند شامل:

• کارت‌­های بازرگانی شرکت­‌های تولیدی
• خوش حسابی مالیاتی
• عدم وجود دیسپانس و خلاف در اظهارنامه

 

مسیر زرد

اسناد اظهارنامه‌­های موجود در مسیر زرد به دقت بررسی می­‌شوند اما نیاز به ارزیابی فیزیکی ندارند. کالاهایی که نیازمند مجوزهای خاص نظیر مجوز وزارت بهداشت و یا مجوز سازمان استاندارد هستند، در این مسیر قرار می‌گیرند.

در مسیر زرد، تاخیر زمانی بر حسب روز محاسبه می‌گردد؛ همچنین کارشناسی، ممکن است نیازمند چند روز زمان باشد.

مسیر قرمز

اسناد اظهارنامه‌­های قرار گرفته در این مسیر به دقت بررسی می­‌گردد و بازرسی فیزیکی نیز صورت می‌­پذیرد. همچنین در صورت نیاز، آزمایش‌­های لازم نیز بر روی آن انجام می­‌شود. به عبارتی کالا با ریسک بالا در این مسیر قرار می­‌گیرد.

مسیر آبی

این مسیر در حال حاضر در ایران فعال نیست مگر در مواردی که کالا باید هر چه سریع‌­تر ترخیص شود و حالت اضطراری وجود داشته باشد. معمولا رسیدگی به اسناد یا بازرسی این نوع کالاها پس از حمل آن تا انبار صاحب کالا صورت می‌­پذیرد و به صورت حمل یکسره ترخیص می­‌شوند.

در کلیه مسیرها ارزش کالای وارداتی و کالاهای مشابه در سوابق گمرک، بررسی و مقایسه می­‌شود. معمولا افرادی که به تازگی کارت بازرگانی دریافت کرده‌اند در مسیر قرمز قرار خواهند گرفت. همچنین در برخی مواقع و به طور تصادفی، کالایی در مسیر سبز یا قرمز قرار می‌­گیرد. البته این امکان وجود دارد که در هر مسیر، بنا به تشخیص کارشناس، نیاز به تغییر مسیر وجود داشته باشد.

مدارک لازم جهت ترخیص کالا

1. قبض انبار
2. ترخیصیه
3. قبض انبار الکترونیک
4. کپی برابر اصل بارنامه شرکت حمل
5. فاکتور تجاری
6. پکینگ لیست
7. گواهی مبدا
8. ثبت سفارش
9. پروفرما
10. بیمه نامه
11. گواهی بازرسی بانکی و در صورت نیاز گواهی‌های بازرسی مرتبط دیگر
12. نامه خروج موقت کانتینر
13. نامه کرایه حمل در صورت نیاز
14. وکالت‌های مرتبط و احراز شده
15. شناسه انبار صاحب کالا
16. گواهی‌های مربوطه مثل گواهی بهداشت (در مورد کالاهای خوراکی و دارو)
17. یوزر و پسورد ای پی ال صاحب کالا یا حق العمل کار و کدینگ شدن صاحب کالا در گمرک
18. ارائه کد رهگیری بانک مرکزی

 

ترخیص کالا

 

بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید :   اتحادیه و تشکل های صادراتی ایران

هزینه‌های ترخیص کالا

همانطور که گفتیم، ترخیص کالا نیازمند مجوزهای لازم برای هر گروه است. واردات و صادرات شامل دو روش قطعی و موقت می‌شود که هزینه ترخیص هر کدام با دیگری متفاوت است. در صادرات قطعی هزینه‌های بارگیری، تخلیه، انجام آزمایش و تعرفه پرداخت می‌گردد. در صادرات موقت بازرگانان از پرداخت برخی هزینه‌ها مانند حقوق گمرکی یا سود بازرگانی معاف هستند.

هزینه‌های ترخیص کالا در گمرک:

هزینه‌های ترخیص کالا در گمرک از صاحب کالا یا نماینده آن، در هنگام ترخیص دریافت می‌گردد. این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:

• وزارت راه
• انبارداری
• دموراژ
• عملیات بندری
• تی اچ سی (THC)
• حقوق و عوارض گمرکی
• استاندارد و آزمایشگاه
• استریپ و حمل داخلی کالا

همچنین برخی هزینه‌ها شامل هزینه‌های اضافی هستند مثل بیش بود ارزش، کسر تخلیه و تفاوت تعرفه. در ادامه هرکدام از این موارد را به طور مختصر شرح خواهیم داد.

بیش بود ارزش

برخی بازرگانان به منظور دریافت بیشتر ارز، کالای خود را با قیمتی بالاتر اظهار می‌کنند. بنابراین طبق نظر کارشناس گمرک برخی واردکنندگان با بیش بود ارزش روبرو می‌شوند و اگر مدارک کافی جهت اثبات ارزش خود نداشته باشند، رفع تعهد آنها در بانک دچار مشکل شده و در صورت تایید بانک مرکزی ملزم به بازگرداندن میزان ارز اضافی هستند.

به منظور عدم مواجه شدن با بیش بود ارزش، پیشنهاد می‌شود پیش از ثبت سفارش، ارزش کالای خود را با سوابق موجود در گمرک مقایسه کرده و در صورت بیشتر بودن ارزش آن‌ها، مدارکی از قبیل کاتالوگ، آنالیز خاص، اینویس مورد تایید سفارت و سایت معتبر فروشنده را جهت اثبات ارزش خرید آن‌ها فراهم کنید.

کسر تخلیه

در بسیاری از موارد مخصوصا کالاهایی که ارزش‌گذاری آن‌ها بر اساس وزن است، هنگام باسکول بار در محوطه درب خروج گمرک، با تفاوت وزن (معمولا با کاهش وزن) روبرو می‌شوند. با توجه به بخش‌نامه بانک مرکزی، این تلورانس تا حداکثر ۳ درصد قابل قبول است و بیشتر از آن، وارد کننده باید جریمه پرداخت کند. بازرگانان باید به روش اعلامی عمل کرده تا با کمترین تلورانس وزنی روبرو شوند.

با توجه به اینکه مجوز ورود یا ثبت سفارش بر اساس وزن حدودی کالا، قبل از حمل انجام می‌شود، در زمان آماده ‌سازی کالا برای حمل، از فروشنده درخواست پکینگ نهایی کرده و اگر شاهد تفاوت وزن بودید اقدام به اصلاح ثبت سفارش خود طبق وزن نهایی کنید. همچنین تلاشتان بر این باشد که کلیه امور مرتبط تا زمان رسیدن بار به ایران به طور کامل انجام گردد.

تفاوت تعرفه

بسیاری از واردکنندگان با موضوع تفاوت تعرفه هنگام اظهار کالا در گمرک روبرو می‌شوند بدین صورت که تعرفه اظهاری آن‌ها با نظر کارشناس گمرک متفاوت بوده و مشکلاتی از جمله هزینه‌های سنگین جریمه، تفاوت ماخذ گمرکی و معطلی بار در گمرک برای وارد کننده ایجاد می‌کند.

بنابراین توصیه می‌شود قبل از دریافت مجوز ورود، با مشورت شرکت‌های خدمات بازرگانی و جستجو در سایت گمرک، تعرفه صحیح کالای خود را یافته و به اخذ مجوز ورود اقدام کنید. در صورتی که همچنان قادر به یافتن تعرفه صحیح کالای خود نیستید، می‌توانید با مراجعه به گمرک ایران از کارشناسان واردات راهنمایی بگیرید.

 

ترخیص کالا

بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانبد :  قوانین بازاریابی بین المللی

 

ترخیص کالا بدون ثبت سفارش

مطابق قوانین گمرکی، جهت واردات کالا باید ثبت سفارش انجام شود؛ اما برای برخی کالاها نیازی به ثبت سفارش نیست. این کالاها به شرح زیر هستند:

1. کالاهای مورد نیاز خانواده‌های مرزنشین و شرکت‌های تعاونی آنها، ملوانان و کارکنان شناورها طبق فهرست مذکور در آئین نامه مقررات و واردات و صادرات کالا
2. کالاهای خاص نظامی با تایید وزیر دفاع و کالاهای خاص سازمان انرژی اتمی با تاییدیه سازمان انرژی اتمی
3. کالاهای همراه مسافر در حد آئین نامه مقررات صادرات و واردات و طبق فهرست وزارت صمت
4. کالای وارده از طریق پست در حد آئین نامه مقررات صادرات و واردات
5. نمونه تجاری و تولیدی در حد آئین نامه مقررات صادرات و واردات
6. نمونه کالا جهت عرضه در کلیه نمایشگاه‌های بین المللی (ورود موقت)

 

مدت زمان ماندگاری کالا در گمرک

کالاها به منظور ترخیص از گمرک، جهت تهیه و بررسی اسناد و تکمیل مراحل مربوط به ترخیص، مدت زمانی در گمرک توقف دارند. حداکثر زمان توقف کالا پس از تاریخ اظهارنامه اجمالی، چهار ماه است. این زمان در فرودگاه‌های کشور پس از دو ماه است. بعد از تاریخ مشخص شده، کالاها متروکه محسوب می‌شوند.

باید توجه داشت که کالا به محض ورود به انبار گمرک، شامل هزینه انبارداری می‌گردد. چنانچه کالا در کانتینر نگهداری شود، پس از اتمام فری تایم، هزینه دموراژ نیز اعمال خواهد شد. در این مدت زمان، اظهارکننده باید امور تشریفات قطعی گمرکی و مسئولیت‌هایی که بر عهده دارد را انجام دهد؛ در غیر این صورت کالا متروکه محسوب خواهد شد. همچنین با صدور ترخیص سند کالا، اگر بار از انبار خارج نشود، شامل مقررات کالای متروکه می‌شود. چنانچه در مدت زمان تعیین شده، کالا ترخیص نشود و صاحب کالا دلیل موجهی داشته باشد، تا ۴ ماه دیگر نیز تمدید خواهد شد. هزینه بعدی در چهار ماه دوم باید توسط صاحب کالا پرداخت گردد.

با توجه به پیچیدگی مراحل ترخیص کالا، تغییر قوانین گمرک و تغییر برخی مراحل واردات و صادرات، بازرگانان باید از اطلاعات کافی و اخبار به روز مطلع باشند و به یک شرکت ترخیص کالای معتبر درخواست همکاری بدهند. با توجه به گستردگی و پیچیدگی مطالب توصیه می‌کنیم با مشاوران و کارشناسان این حوزه در شرکت IGM در ارتباط باشید.

 

گردذآوری و تنظیم نهایی : دکتر محمد قاسمی اسفهرود – ایران گودز مارکت ( IRAN GOODS MARKET )